Υποδιοικητής Μάρκος (EZLN): Η εξέγερση προ των πυλών...

Συνέντευξη του υποδιοικητή Μάρκος, του Ζαπατιστικού Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού, στον Zósimo Camacho και τη Nancy Flores του δεκαπενθήμερου μεξικάνικου περιοδικού Contralínea. Η συνέντευξη, μεταφρασμένη στα ελληνικά από τον/την ΔΚΑ, δημοσιεύτηκε στο http://athens.indymedia.org/ απ' όπου και αναδημοσιεύεται.

Ο Μάρκος προβλέπει ότι ο Φελίπε Καλδερόν δεν θα ολοκληρώσει την εξαετή θητεία του, καθώς είναι αναπόφευκτο να ανατραπεί πριν από το 2012. Αναγνωρίζει ότι έκανε λάθος πιστεύοντας ότι το μεξικανικό και το βορειοαμερικανικό κεφάλαιο θα ήταν «ευφυέστερο» και θα τοποθετούσε τον Λόπες Ομπραδόρ στην προεδρία της Δημοκρατίας, «όμως, τελικά, επέλεξαν τον πιο γρήγορο δρόμο για μια εθνική εξέγερση».

-Θεωρούσες δεδομένο ότι ο επόμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας θα είναι ο Λόπες Ομπραδόρ γιατί, όπως έλεγες, ήταν ο εγγυητής της συνέχειας του καπιταλισμού με μια υποτιθέμενη αναδιανομή του πλούτου. Όμως, τελικά, πρόεδρος ανέλαβε ο Φελίπε Καλδερόν. Έκανες λάθος όταν σημείωνες ότι και οι δύο επιλογές αντιπροσώπευαν το ίδιο πράγμα;

-Δεν είναι το ίδιο. Για τον άγριο καπιταλισμό, η επιλογή του Λόπες Ομπραδόρ ήταν καλύτερη, γιατί σήμαινε τη διατήρηση της οικονομικής πολιτικής, αυτό που εκείνος ονόμαζε «διατήρηση των μακροοικονομικών μεταβλητών» με κοινωνικό έλεγχο. Κάναμε λάθος πιστεύοντας ότι το μεξικανικό και το βορειοαμερικανικό κεφάλαιο ήταν εξυπνότερο, θεωρώντας ότι θα κατανοήσει αυτό που επαναλάμβανε διαρκώς ο Λόπες Ομπραδόρ: ότι δεν πρόκειται να το βλάψει καθόλου, θα σεβαστεί τα κέρδη του και απλά θα αναδιανείμει τον πλούτο που λήστευε το πολιτικό σύστημα. Ο Ομπραδόρ δεν είπε ποτέ ότι θα μειώσει το ύψος των κερδών ή θα αλλάξει την πολιτική λεηλασίας που υπάρχει σήμερα.

-Τότε, γιατί οι μεγαλοεπιχειρηματίες και οι θεσμοί του μεξικανικού πολιτικού συστήματος προτίμησαν τον Φελίπε Καλδερόν;

-Αυτό που συνέβη είναι ότι φοβήθηκαν μήπως ο Λόπες Ομπραδόρ ξυπνήσει κάτι που δεν θα μπορούσε να ελεγχθεί και ξεπεράσει τα όρια. Όταν συνέκριναν τον Λόπες Ομπραδόρ με τον Τσάβες, δεν υποστήριζαν ότι ο Ομπραδόρ υιοθετούσε τις θέσεις του Τσάβες, αλλά ότι ήταν πιθανό να δημιουργηθεί ένα κίνημα και μια κοινωνική σύγκρουση, την οποία δεν θα μπορούσε να ελέγξει ούτε ο Ομπραδόρ ούτε κανείς. Κι έτσι, προτίμησαν τον γρηγορότερο -ή ευκολότερο- δρόμο για την καταστροφή των υλικών βάσεων του έθνους. Με άλλα λόγια, λένε ότι εκκρεμούν οι «μεγάλες μεταρρυθμίσεις», στους τομείς της ενέργειας, της φορολογίας και της γης -και δεν εννοώ μόνο τη γη, αλλά και το νερό, τον αέρα, τους φυσικούς πόρους-, πράγμα που σημαίνει ότι θα ολοκληρωθεί η καταστροφή της χώρας, η οποία θα μετατραπεί σε μια έρημη γη χωρίς ανθρώπους και χωρίς καμία παραγωγική ικανότητα. Επιλέγοντας τον Καλδερόν, επιλέγουν τον πιο γρήγορο τρόπο για να οδηγήσουν αυτή τη χώρα στην καταστροφή, υποθέτοντας ότι δεν χρειάζονται πια οι κατασταλτικές μέθοδοι για να ελέγξουν τα πράγματα. Σε γενικές γραμμές, το μεγάλο μεξικανικό και βορειοαμερικανικό κεφάλαιο προτίμησε την ταχύτερη οδό για μια εθνική εξέγερση.

-Όμως, ποια συμφέροντα εκπροσωπεί ο Καλδερόν; Θα είναι μια κυβέρνηση περισσότερο καταπιεστική από όσο θα ήταν μια κυβέρνηση με τον Λόπες Ομπραδόρ;

-Ο Καλδερόν έχει μια δυσκολία που δεν θα είχε ο Ομπραδόρ: τη μη νομιμοποίηση. Από την εποχή της επανεκλογής του Πορφίριο Ντίας, το 1910, κανείς άλλος πρόεδρος, ακόμη κι ο Σαλίνας δε Γκορτάρι, δεν είχε αμφισβητηθεί σε τέτοιο βαθμό, με μια τόσο προφανή νοθεία. Στην ουσία, το μόνο πράγμα που απομένει στον Καλδερόν για να προσπαθήσει να κυβερνήσει είναι, από τη μια πλευρά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και, από την άλλη, οι ξιφολόγχες. Βέβαια, οι ιδιοκτήτες των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχουν ένα πρόβλημα το οποίο δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν, την αξιοπιστία. Όταν τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης, όπως η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και οι μεγάλες εκδοτικές επιχειρήσεις εναγκαλίζονται την πολιτική τάξη, την ίδια στιγμή εναγκαλίζονται την αναξιοπιστία. Είναι κάτι που γίνεται όλο και πιο εμφανές, με την αυξανόμενη αποστροφή που υπάρχει για τους εργαζόμενους στους δύο μεγαλύτερους τηλεοπτικούς σταθμούς. Ένα ακόμη σύμπτωμα είναι το γεγονός ότι οι σταθμοί στρέφονται με θλιβερό τρόπο σε όλο και πιο γελοία προγράμματα, για να προσελκύσουν την προσοχή. Η αξιοπιστία των ειδήσεων διαρκώς μειώνεται, ενώ η πλειονότητα του κόσμου δεν πιστεύει ακόμη και τις λίγες εκπομπές που βλέπει. Το ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες εφημερίδες και τα περιοδικά.

-Η εκλογική διαδικασία του περασμένου Ιουλίου, την οποία έχεις χαρακτηρίσει καλπονοθευτική, δημιούργησε ένα κοινωνικό κίνημα στήριξης του Λόπες Ομπραδόρ. Οι υποστηρικτές του τον ονόμασαν «νόμιμο πρόεδρο» κι εκείνος συγκάλεσε ένα Εθνικό Δημοκρατικό Συνέδριο (CND). Στις 20 Νοεμβρίου όρισε την «αντιστεκόμενη» κυβέρνησή του. Τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτό το κίνημα που κατάφερε να συγκεντρώσει εκατομμύρια άτομα;

-Ότι θα το πουλήσουν. Το πρόβλημα του κινήματος που στηρίζει τον Ομπραδόρ ενάντια στην εκλογική νοθεία βρίσκεται στη διοίκηση. Και είναι ένα παράδειγμα του τι θα κάνει ο Ομπραδόρ αν αναλάβει την προεδρία, είναι το ψέμα μιας «νέας» μορφής πολιτικής με τους ίδιους αιώνιους παλαιούς πολιτικούς, αυτούς που μεταπηδούν από τη μια πλευρά στην άλλη. Το σύμβολο αυτής της υποτιθέμενης αλλαγής που υπόσχεται ο Ομπραδόρ, είναι ο Μουνιός Λέδο, ο οποίος δεν έχει αφήσει κόμμα που να μην έχει ενταχθεί. Η διοίκηση και η πολιτική ελίτ του PRD (Κόμμα Δημοκρατικής Επανάστασης), τα ηγετικά στελέχη και όσοι έχουν δημόσια καθήκοντα θα πουλήσουν αυτό το κίνημα με την πρώτη ευκαιρία, αν δεν το έχουν ήδη κάνει. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της κοινωνικής κινητοποίησης, η οποία διαμορφώθηκε μετά τη νοθεία της 2ας Ιουλίου, έχει χειραγωγηθεί από αυτά τα άτομα, αν και υπήρχαν έντιμοι άνθρωποι που πίστευαν ό,τι πίστευαν και ήταν διατεθειμένοι για όλα. Αυτή η κοινωνική πίεση χρησιμοποιείται από τη διοίκηση του PRD και τους παλαιούς πολιτικούς για να διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση. Σήμερα, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι ακόμη και το κεφάλι του Λόπες Ομπραδόρ, καθώς και όλο το κοινωνικό κίνημα που τον στήριζε. Με το πέρασμα του χρόνου, τα ηγετικά στελέχη του PRD βλέπουν με ικανοποίηση την επικοινωνιακή φθορά του προσώπου του Ομπραδόρ. Το γεγονός ότι κάθε φορά που εμφανίζεται υπάρχει λιγότερος κόσμος, και μάλιστα λιγότερο μαχητικός, είναι γι’ αυτούς όφελος, γιατί ο Ομπραδόρ είχε αρχίσει να μετατρέπεται σε μια σκιά για τα συμφέροντά τους, όπως συνέβη με τον Κάρδενας στην εποχή του. Η μοίρα του αντιπολιτευόμενου κινήματος του οποίου ηγείται ο Ομπραδόρ είναι το ξεπούλημα. Τα ηγετικά στελέχη του PRD, οι βουλευτές και οι γερουσιαστές, εκτιμούν ότι η μόδα του θα περάσει. Θα τού προσφέρουν τη λύση που πρόσφεραν στον Κάρδενας, κάποιον «τίτλο» για να ταξιδεύει στη χώρα ως νόμιμος πρόεδρος, χωρίς κανένα παραγόμενο αποτέλεσμα.

-Και η προοπτική της «αντιπολιτευόμενης κυβέρνησης»;

-Το πρόβλημα μιας «εναλλακτικής κυβέρνησης» είναι ότι πρέπει να κυβερνά, αλλιώς είναι απλά μια δήλωση. Και μια κυβέρνηση που κυβερνά πραγματικά, πρέπει να ψηφίζει νόμους και να έχει την ικανότητα να τους εφαρμόσει. Πρέπει να προχωρήσει σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, μια νέα μορφή συμβίωσης. Στην περίπτωση του Ομπραδόρ, μέχρι τώρα, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Μάλιστα, ο ίδιος έχει πει ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τη φορολογία ή να εφαρμόσει ένα δικαιότερο σύστημα. Σήμερα, το πρόβλημα της γης είναι το άρθρο 27. Μια κυβέρνηση που ορίζεται ως αντίπαλος της επίσημης κυβέρνησης πρέπει να τοποθετηθεί σε σχέση με το άρθρο 27, με άλλα λόγια, πρέπει να καταργήσει τη «μεταρρύθμιση» του Σαλίνας. Αν η κυβέρνηση του Ομπραδόρ έκανε αυτή την πρόταση, το κίνημά του, το οποίο σήμερα είναι κατά βάση αστικό και μεσοαστικό, θα μετατρεπόταν σε αγροτικό. Και, όπως έχουμε δει, ο αγρότης δεν έχει να κάνει τίποτα άλλο από το να αγωνιστεί για τη γη. Δεν υπάρχει τοποθέτηση για αυτό το θέμα. Η Συνθήκη για το Ελεύθερο Εμπόριο έχει εξαφανίσει τη μικρή και μεσαία βιοτεχνία, τόσο την αγροτική όσο και την αστική. Για αυτή τη συνθήκη δεν προτείνεται τίποτα ριζοσπαστικό, ενώ θα έπρεπε πρωτίστως να μην αναγνωρίζεται, να μην ισχύει μονομερώς. Αυτό θα σήμαινε ότι προστατεύεται η εσωτερική αγορά. Η μοναδική λίγο ως πολύ «αριστερή» θέση του Ομπραδόρ ήταν η εκπλήρωση των Συμφωνιών του Σαν Αντρές, κάτι που δεν εξαρτιόταν από τον ίδιο, αφού αφορούσε το κόμμα, τους βουλευτές και τους γερουσιαστές που είναι αρμόδιοι για αυτή τη συνταγματική τροποποίηση.

Μια «εναλλακτική» κυβέρνηση θα έπρεπε να πάρει τη γη, να την αναδιανείμει, να εφαρμόσει νόμους για το εμπόριο, όπως κάνουν οι Συνελεύσεις Καλής Διακυβέρνησης στην Τσιάπας, ή οι ιθαγενικοί αυτόνομοι δήμοι σε άλλες περιοχές της χώρας. Αυτές είναι πραγματικά «εναλλακτικές» κυβερνήσεις. Η θεμελιώδης αλλαγή που θα μπορούσε να υπάρχει σε αυτές τις δηλώσεις του Ομπραδόρ, θα ήταν να προτείνει μια κυβέρνηση «αντίστασης», όπως είχε κάνει ο Χουάρες. Αυτό μάλιστα. Γιατί, χρησιμοποιεί πολύ την εικόνα του Χουάρες, αλλά ο Χουάρες συγκρούστηκε με την αυτοκρατορία του Μαξιμιλιάνο, κυβερνούσε, ψήφιζε νόμους, παρόλο που ήταν μια κυβέρνηση που ταλαντευόταν από το ένα άκρο στο άλλο, αλλά κυβερνούσε «αντιστεκόμενη» και χωρίς πόρους, καλούσε τον κόσμο να εφαρμόσει τους νόμους που ψήφιζε. Εμείς θεωρούμε ότι θα συμβεί ό,τι συνέβη με τη μετεκλογική κινητοποίηση στην κεντρική πλατεία της Πόλης του Μεξικού. Δεν δημιουργείται μια οργανωτική δομή. Αυτή είναι η διαφορά με την Οαχάκα, όπου ένα κίνημα προωθεί την αυτοοργάνωση στο λαό και δεν εξαρτάται από τον «αρχηγό», από αυτά που λέει ή δεν λέει.

Όσον αφορά εμάς, ως ιθαγενείς βλέπουμε ότι αυτοί που συμμετέχουν ως εκπρόσωποι του ιθαγενικού κινήματος στο Εθνικό Δημοκρατικό Συνέδριο (CND) είναι οι υπάλληλοι του Φοξ. Είναι ο Μάρκος Ματίας, που σήμερα είναι βουλευτής του Κόμματος Δημοκρατικής Επανάστασης (PRD), αλλά υπήρξε και υπάλληλος της Σοτσίτλ Γκάλβες στο Εθνικό Ιθαγενικό Ινστιτούτο (Σ.τ.Μ.: INI, η κυβερνητική ιθαγενική οργάνωση), στη συνέχεια εξαφανίστηκε και για μεγάλο διάστημα εμφανιζόταν ως αξιωματούχος. Αυτό είναι ένα κίνημα που τους προσφέρει απλά μια βιτρίνα, μια νομιμοποίηση, αλλά δεν εκπροσωπεί τίποτα απολύτως. Και βέβαια, δεν είναι ο EZLN η ισχυρή βάση του ιθαγενικού κινήματος στο Μεξικό, είναι το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο (CNI). Το PRD κοροϊδεύει, χρησιμοποιώντας τα ίδια αρχικά (CNI) για το Εθνικό Ιθαγενικό Συνέδριο, χωρίς να ξεκαθαρίζει ότι άλλο το Συνέδριο και άλλο το Κογκρέσο, το οποίο προσπαθεί να εξαφανίσει.

-Παρακολουθούμε τον αγώνα της Λαϊκής Συνέλευσης των Λαών της Οαχάκα (APPO), που απαιτεί την παραίτηση του κυβερνήτη Ουλίσες Ρουίς. Επίσης, βλέπουμε την αντίδραση της ομοσπονδιακής και της πολιτειακής κυβέρνησης, οι οποίες προσπαθούν να τον διατηρήσουν στη θέση του με κάθε τίμημα. Ποια μαθήματα μπορεί να αντλήσει ο EZLN και η «Άλλη Εκστρατεία», τόσο σε σχέση με την οργάνωση της APPO, όσο και με την αντίδραση των κυβερνήσεων;

-Το πρώτο μεγάλο μάθημα: είναι ένα κίνημα όπου δεν υπάρχει αναγνωρισμένος αρχηγός, με διάρκεια, γιατί υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν ότι είναι αρχηγοί και προκαλούν θλίψη. Στο κίνημα της APPO, για να το πω αλλιώς, διοικεί πραγματικά ο λαός και αρχίζει να εκπληρώνει με επιτυχία τα καθήκοντα της κυβέρνησης. Όσον αφορά την αντίδραση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, όπως πάντα, δεν υπολογίζει σωστά την απάντηση του λαού.

Μαθαίνουμε ότι η Ομοσπονδιακή Αστυνομία Πρόληψης (PFP) εκτοξεύει δακρυγόνα που έχουν ένα κίτρινο χρώμα. Είναι μια χημική ουσία που κολλά στο δέρμα και σε ξαπλώνει κάτω. Και, υποτίθεται ότι έτσι όλοι θα ηρεμήσουν και θα πειθαρχήσουν. Βέβαια, αυτό δεν ισχύει. Οι γκρίνγκος το έχουν ήδη δοκιμάσει στο Ιράκ και δεν πέτυχε. Το δοκίμασαν και στο Αφγανιστάν και δεν πέτυχε. Ποτέ δεν πετυχαίνει. Το πούλησαν και στη μεξικανική κυβέρνηση, που αγοράζει όλες τις βλακείες και πιστεύει ότι με την καταστολή θα ανακόψει και θα αναχαιτίσει το κίνημα. Όμως, το κίνημα της APPO απέδειξε ότι συμβαίνει το αντίθετο.

Όταν το κίνημα αρχίζει να φθείρεται και να εξασθενίζει, και υφίσταται την καταστολή, ο λαός το στηρίζει. Το ζήτημα της Οαχάκα είναι εξίσου ευαίσθητο με αυτό της Τσιάπας. Το μάθημα που δίνει η κυβέρνηση είναι ότι επιλέγει την καταστολή αντί για το διάλογο. Τι μήνυμα δίνει λοιπόν στο λαό, σε μια περιοχή όπου υπάρχουν ένοπλα κινήματα; Με αυτόν τον τρόπο τα ένοπλα κινήματα δεν χρειάζεται να στρατολογήσουν κανέναν. Η κυβέρνηση κάνει τη δουλειά για λογαριασμό τους. Είναι σαν να λέει σε όλον αυτόν τον κόσμο που κακοποιείται και δέχεται τα δακρυγόνα αέρια: «Δεν έχεις άλλη επιλογή από το να εξεγερθείς».

Μας φαίνεται παράλογο που το μεξικανικό κράτος στηρίζει τόσο πολύ έναν εγκληματία, τον Ουλίσες Ρουίς, που δεν τον θέλει κανείς, αλλά παράλογη ήταν ολόκληρη η θητεία του Φοξ. Εδώ, μέχρι και οι επιχειρηματίες είπαν να φύγει, η Γερουσία, οι βουλευτές… Έτσι, δεν έμεινε παρά η Ομοσπονδιακή Αστυνομία Πρόληψης για να τον στηρίξει, ενώ, όπως μαθαίνουμε, επιτόπου βρίσκεται και η Στρατιωτική Αστυνομία και ο Στόλος του Μεξικού. Και, δεν βλέπουμε για ποιο λόγο να μην εξαπλωθεί το παράδειγμα της APPO στις άλλες πολιτείες. Αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε λυθεί εδώ και μήνες, με την παραίτηση του Ουλίσες Ρουίς και μια μεταβατική κυβέρνηση. Κι όμως, με αυτό το πρόβλημα τελειώνει τη θητεία του ο Φοξ και με το ίδιο την αρχίζει ο Καλδερόν, συν την έλλειψη νομιμοποίησης, συν την «Άλλη Εκστρατεία».

Το μεγάλο μάθημα της APPO και του λαού της Οαχάκα είναι η ύπαρξη μιας «άλλης» δυνατότητας και η ανάγκη να ολοκληρωθεί η δημιουργία ενός δικτύου από την «Άλλη Εκστρατεία». Γιατί, μπορεί τώρα να αντιδρούμε σε όσα συμβαίνουν στην Οαχάκα, αλλά το κάνουμε αφού μας έχουν γονατίσει, αφού έχουμε δεχτεί τα χτυπήματα. Θα έπρεπε να έχουμε ήδη την ικανότητα να στηρίζουμε τα αιτήματά τους σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό που θα ακολουθήσει είναι η πτώση του Ουλίσες Ρουίς, ενώ η APPO και ο λαός της Οαχάκα θα αρχίσουν να σχεδιάσουν άλλα πράγματα. Μπορεί να υποφέρουν από την καταστολή, αλλά η οργάνωση δεν θα χαθεί. Ακόμη κι έτσι, ακόμη κι αν η τηλεόραση δείξει ότι τους χτυπούν από όλες τις πλευρές και συλλαμβάνουν πολλά από τα μέλη της, η διαδικασία της αυτοοργάνωσης που προώθησε σε ομάδες και συλλογικότητες είναι ανεκτίμητη, κι αυτό δεν αλλάζει.

-Ο Φλάβιο Σόσα, ένα από τα ηγετικά μέλη της APPO, είπε ότι είναι σε επαφή με τον Λόπες Ομπραδόρ και με σένα, ότι η APPO διαπραγματεύεται με την «Άλλη Εκστρατεία» και το κίνημα του Λόπες Ομπραδόρ, με στόχο τη συνεργασία για την ανατροπή της κυβέρνησης του Φελίπε Καλδερόν. Ποια είναι γνώμη σου;

-Όχι, δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο. Το μόνο πράγμα που ξέρουμε ότι υπάρχει στην «Άλλη Εκστρατεία», είναι η στήριξη της APPO, χωρίς όρους, για την πτώση του Ουλίσες Ρουίς. Μέχρι εκεί. Το ίδιο ισχύει και για τον EZLN. Και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ανακόψουμε την καταστολή. Αλλά για εμάς και για τον EZLN δεν αξίζει ούτε ο «επίσημος» ούτε ο «νόμιμος» πρόεδρος. Εμείς δεν πιστεύουμε ότι τα προβλήματα θα λυθούν «από τα πάνω». Και είμαστε διατεθειμένοι να ανατρέψουμε και τον «επίσημο» και τον «νόμιμο» πρόεδρο.

-Υπάρχει το θέμα της APPO, της «Άλλης Εκστρατείας», ο κόσμος είναι δυσαρεστημένος, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών έχει υπερβεί κατά πολύ την ικανότητα των αρχών. Θεωρείς ότι υπάρχει διακυβέρνηση στο Μεξικό;

-Δεν υπάρχει, αλλά το θέμα των ναρκωτικών είναι στην πραγματικότητα μια σκηνογραφία. Θέλουν να πουλήσουν την άποψη ότι το κύριο πρόβλημα του Μεξικού είναι η ασφάλεια. Έτσι, υπερτονίζουν το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, τους δείκτες εγκληματικότητας, τις ληστείες και την ανασφάλεια. Ενώ, όπως βλέπουμε, τα κύρια προβλήματα είναι η λεηλασία, η προσωρινή και ανασφαλής εργασία, οι χαμηλοί μισθοί, η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, η καταστροφή του συστήματος κοινωνικής ασφάλειας, ακόμη και του συστήματος υγείας, καθώς και το γεγονός ότι διατηρούνται οι πολιτικές ταπείνωσης των ινδιάνικων λαών.

Επομένως, μεγιστοποιείται ένα πρόβλημα που υπάρχει, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλο όσο παρουσιάζεται, αν συγκριθεί με τα άλλα προβλήματα, έτσι ώστε η κατάλληλη επιλογή για τη χώρα να είναι ένας κατασταλτικός μηχανισμός πιο θεαματικός, ή πιο εκσυγχρονισμένος, όπως λένε αυτοί. Θέλουν να δικαιολογήσουν την απόφαση να εξοπλιστεί καλύτερα η αστυνομία και ο μεξικανικός ομοσπονδιακός στρατός, ο οποίος θα αρχίσει να αναλαμβάνει καθήκοντα εσωτερικής αστυνομίας. Όταν λοιπόν τα ζητήματα τίθενται σε αυτό το επίπεδο, η πρόταση που προκρίνεται είναι η «σκληρή γραμμή». Από αυτήν την άποψη, αυτό προτείνει ο Καλδερόν.

Λένε: η χώρα αποσταθεροποιείται, υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια, θα υπερτονίσουμε το ζήτημα του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και των εγκληματιών και με αυτήν την ποινικοποίηση της κοινωνίας θα χτυπήσουμε το κοινωνικό κίνημα. Κι έτσι, εφαρμόζοντας «πολιτική πυγμής», θα έχουμε την υποστήριξη του κόσμου. Όμως, ο Καλδερόν κάνει λάθος, γιατί: πρώτον, δεν αναλαμβάνει την εξουσία με την ίδια στήριξη που είχε ο Φοξ, ακόμη και ο Ζεντίγιο ή ο Σαλίνας δε Γκορτάρι, και, δεύτερον, δεν ελέγχει ούτε το ίδιο του το κόμμα, το Κόμμα Εθνικής Δράσης (PAN), όπου υπάρχουν δύο τάσεις. Η μία τάση, που είναι πολύ σκληρή όσον αφορά το μερίδιο εξουσίας, είναι η οργάνωση «Ελ Γιούνκε» (1) και η άλλη, είναι ο παραδοσιακός χώρος του PAN, που εκπροσωπείται από τον Καλδερόν.

Η οργάνωση «Ελ Γιούνκε» εκπροσωπείται από τον Εσπίνο. Σε αυτή τη διαμάχη, ο Καλδερόν δεν μπορεί να ελέγξει ούτε το κόμμα του, και θα δούμε αν θα μπορέσει να ελέγξει το Κογκρέσο, για να μην πούμε για τους κυβερνήτες. Υπάρχει ένα κλίμα αστάθειας και δυσκολίας στη διακυβέρνηση -όχι μόνο ακυβερνησία, αφού δεν είναι μόνο η ανικανότητα να κυβερνήσει, αλλά και η ικανότητα να προκαλέσει κρίση στην κυβέρνηση, όπως δείχνει το παράδειγμα της Οαχάκα. Πολλοί πιστεύουν ότι ο κόσμος «από τα κάτω» δεν το καταλαβαίνει. Δεν είναι έτσι. Ο κόσμος «από τα κάτω» σκέφτεται ότι είναι μόνος του, ή ότι μόνο αυτός περνάει όσα περνάει. Η «Άλλη Εκστρατεία» θέλει να δείξει ότι το ίδιο πράγμα συμβαίνει σε όλη τη χώρα. Στη δεύτερη φάση της εκστρατείας μας, στο βορρά, ανατράπηκε πλήρως ο μύθος για τη διαφορά βόρειου και νότιου Μεξικού.

Αν πάρεις έναν αγρότη από το βορρά, από τη Σονόρα, την Μπάχα Καλιφόρνια, την Τσιουάουα, ή την Περιοχή των Λιμνών και τον μεταφέρεις σε οποιοδήποτε σημείο του κέντρου ή του νότου, θα αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα, με την ίδια οργή και αγανάκτηση. Σήμερα, έχει καταρρεύσει ο μύθος που έχουν δημιουργήσει τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία έχουν αγκιστρωθεί στο ζήτημα των εκλογών και κοιτάζουν μόνο προς τα πάνω, βλέποντας τα στοιχεία των εκλογών και λέγοντας πως ο βορράς είναι γαλάζιος και ο νότος κίτρινος. (Σ.τ.Μ.: Γαλάζιο είναι το χρώμα του PRI και κίτρινο το χρώμα του PRD). Οι θεμελιώδεις βάσεις είναι τόσο κατεστραμμένες, ώστε χρειάζεται να γίνει κάτι πιο ριζοσπαστικό, και αυτό προτείνουμε με την «Άλλη Εκστρατεία».

-Ανέφερες ότι στόχος της «Άλλης Εκστρατείας» είναι να ανατρέψει την κυβέρνηση. Επαναλαμβάνεις διαρκώς ότι μόνο μία υπόσχεση μπορείς να δώσεις, κι αυτή είναι για τους «από πάνω»: θα γκρεμιστούν. Όμως, έχεις επίσης πει ότι πρόκειται για ένα ειρηνικό κίνημα. Πώς θα γίνει αυτό; Μήπως οι «από πάνω» θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια; Δεν θα υπερασπιστούν τα τσιφλίκια τους, τα εργοστάσιά τους;

-Από την εμπειρία μας στη Λατινική Αμερική και εδώ, με εξαίρεση την Κούβα, έχουμε δει ότι τα ένοπλα κινήματα που κατακτούν την εξουσία και από τα πάνω επιχειρούν να λύσουν τα προβλήματα, αποτυγχάνουν. Αφήνουν πολλές εκκρεμότητες κι έτσι δημιουργείται μια ελίτ, μόνο με τη σημαία της αριστεράς, η οποία αποφασίζει μόνη της και υποκαθιστά αποφάσεις. Αντί για το λαό, υπάρχει το κόμμα, αντί για το κόμμα, η κεντρική επιτροπή, αντί για την κεντρική επιτροπή, ο γενικός γραμματέας, και τα λοιπά, για να χρησιμοποιήσω ένα σχήμα της αριστεράς.

Εμείς λέμε ότι αν η καταστροφή έρθει από τα κάτω, ό,τι κι αν συμβεί στην κορυφή, η διοίκηση θα είναι υποκείμενη, ελεγχόμενη. Τα μαθήματα των ιθαγενικών κινημάτων στον Ισημερινό, στη Βολιβία και αλλού, και όχι μόνο των ιθαγενικών, δείχνουν ότι είναι δυνατό να δημιουργήσουν κρίση στο σύστημα με μια ειρηνική, μαζική κινητοποίηση των πολιτών και να έχουν καλά αποτελέσματα. Γιατί, έτσι γεννιέται μια οργάνωση από τα κάτω και η κυβέρνηση αναγκάζεται να αποκτήσει άλλου είδους σχέση με τον κόσμο που είναι ανυπάκουος ή ανυπότακτος ή εξεγερμένος. Το θέμα είναι τι ακολουθεί, ερώτημα που ακόμη εκκρεμεί στην «Άλλη Εκστρατεία». Αυτό που θα ακολουθήσει, πρέπει να είναι προϊόν μιας πολύ ευρείας συζήτησης, στην οποία εμείς είμαστε ενταγμένοι.

Υπάρχει ένα σύνθημα που ακούγεται πολύ: «Για μια κυβέρνηση εργατική, αγροτική και λαϊκή». Δεν λένε «ινδιάνικη». Ακόμη και αυτή η πρόταση της ορθόδοξης αριστεράς, την οποία εμείς σεβόμαστε γιατί υπάρχει πολλά χρόνια και δεν έχει ξεπουληθεί, παρά τα όσα πέρασε, δεν αντιμετωπίζει τους ινδιάνικους λαούς ως τέτοιους: ή είμαστε αγρότες ή είμαστε εργάτες, αλλά δεν είμαστε ινδιάνοι.

-Στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού είπες ότι μέχρι το 2012 δεν θα υπάρχει μεξικανικό πολιτικό σύστημα. Τι θα υπάρχει λοιπόν;

-Κοίτα, ο Καλδερόν δεν θα τελειώσει τη θητεία του. Δεν θα την τελειώσει, είτε λόγω των «από κάτω», της κοινωνικής δυσαρέσκειας που προκαλείται και οργανώνεται, είτε λόγω των «από πάνω», αφού η κατακτητική μανία των μεγάλων πολυεθνικών δεν πρόκειται να συγκρατηθεί ούτε με τους μεξικανικούς νόμους για την προστασία της αγοράς, αυτό το πολύ μικρό είδος προπετάσματος. Κι αυτό θα προκαλέσει αυθόρμητες, απομονωμένες εξεγέρσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ήττες, αν δεν οργανωθούμε.

Όμως, ήττα δεν είναι μόνο η αποτυχία του κινήματος. Ήττα θα είναι κι αν αυτό οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο, όπου ο καθένας θα κοιτάξει να σώσει τον εαυτό του. Έτσι όπως κλείνουν τα σύνορα, πού θα πάνε οι λεηλατημένοι αγρότες, οι άνεργοι φοιτητές, ο κόσμος που εκδιώκεται από τα εργοστάσια, όλες οι ζώνες της εξαθλίωσης, που προσπαθούν να διεκδικήσουν το δημόσιο χώρο στις μεγαλοπούλεις, όπου, από τη μια πλευρά, αυξάνεται διαρκώς το πλανόδιο εμπόριο και, από την άλλη, αυξάνεται η καταστολή, για να δοθεί περισσότερος χώρος στα εμπορικά κέντρα. Ο Καλδερόν δεν θα τελειώσει τη θητεία του.

Αυτό που μένει να προσδιοριστεί είναι αν μετά την πτώση του Καλδερόν υπάρξει μια άλλη χώρα, ή αν ακολουθήσει ακόμη μία μεταβατική παρωδία. Εμείς λέμε ότι οι θεμελιώδεις κρίσεις δεν επιλύονται απαραίτητα με μια αλλαγή, γιατί οι από πάνω έχουν την ικανότητα της αναγέννησης. Έτσι, αν δεν υπάρξει εναλλακτική πρόταση, είναι πιθανό στη θέση του Καλδερόν να εμφανιστεί κάποιος άλλος και να κάνει τα ίδια, προσπαθώντας να διαχειριστεί μεσοπρόθεσμα το αναπόφευκτο, την καταστροφή, δηλαδή, των θεμελιωδών βάσεων του έθνους. Εμείς λέμε ότι όταν έρθει αυτή η στιγμή, θα πρέπει να υπάρχει μια εναλλακτική αριστερή πρόταση που θα θίγει το κεντρικό ζήτημα: το απαράδεκτο οικονομικό σύστημα, πάνω στο οποίο βασίζεται το πολιτικό, νομικό, ιδεολογικό και πολιτιστικό σύστημα.

Εμείς λέμε: αν καταστρέψουμε το ένα σύστημα, γιατί να σταματήσουμε; Να τα καταστρέψουμε όλα. Αυτό αρχίσαμε να το συζητάμε όταν διαμορφώναμε την «Έκτη Διακήρυξη» ως μηχανισμό αντίστασης, πράγμα που είναι η «ειδικότητά» μας. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να οργανωθούμε για να αντισταθούμε στη νεοφιλελεύθερη θύελλα. Αλλά, για να αντισταθούμε έχουμε ανάγκη από μια πολύ μεγάλη δύναμη. Αν την οργανώσουμε, γιατί να μείνουμε μόνο στην αντίσταση; Αντί να φτιάξουμε ένα φράχτη για να μην αρπάξει ο λύκος πολλά πρόβατα, είναι καλύτερα να του επιτεθούμε εμείς και να τον εξοντώσουμε.

(1) Σ.τ.Μ.: El Yunque, ακροδεξιά καθολική οργάνωση, που ιδρύθηκε το 1955 «για να υπερασπιστεί την καθολική θρησκεία» από τον «κομμουνισμό, τον εβραϊκό λαό και τη μασονία», ακόμη και με πολιτικές δολοφονίες. Σήμερα, μέλη της οργάνωσης είναι αρκετοί επιχειρηματίες και πολιτικοί, με μεγάλη επιρροή μέσα στο κυβερνών Κόμμα Εθνικής Δράσης (PAN).