Όσο κι αν επιτίθεται η βαρβαρότητα, οι αντοχές μας θα τους τρομάζουν. Για τον Κωστή Νικηφοράκη...

Αλληλεγγύη: Δεν είναι ο πόνος που µας ενώνει, είναι η δύναµή µας

Με αυτή τη λογική λειτουργούν εδώ και 15 περίπου χρόνια τα συσσίτια Σπλάντζιας στα Χανιά. Ένας χώρος που προσφέρει φαγητό στους φτωχούς και άνεργους της πόλης, ενώ παράλληλα και για αρκετά χρόνια λειτουργούσε ιατρείο-οδοντιατρείο κοινωνικής αλληλεγγύης µε εθελοντική προσφορά των γιατρών. Στις γειτονιές της Σπλάντζιας, αναπνέει η αλληλεγγύη ως κοινωνική παρέµβαση, έργο ζωής του Κωστή Νικηφοράκη. Δεν του ανήκει µόνο η ιδέα, αλλά και η αγωνία κι ο αγώνας για ν’ αντέξει τόσα χρόνια η ιδέα αυτή.

Προφανώς, οι δυσκολίες ήταν πολλές. Σπουδαιότερη η αντιπαράθεση µε την εκκλησία και τους φορείς που προσπαθούσαν να δώσουν έναν θρησκευτικό προσανατολισµό στα συσσίτια. Βήµα βήµα, όµως, κατοχυρώθηκε οριστικά πια ο κοινωνικός χαρακτήρας τους. Οι οικονοµικές δυσκολίες, ωστόσο, ήταν ένα εµπόδιο που έπρεπε να ξεπερνιέται καθηµερινά, ενώ, ταυτόχρονα, ήταν ανάγκη να γίνει η Σπλάντζια σηµείο αναφοράς για όλη τη χανιώτικη κοινωνία: να τη γνωρίσουν, να τη στηρίξουν και να την προχωρήσουν. Αυτό το δύσκολο έργο δεν θα µπορούσε να γίνει πράξη χωρίς την παρουσία, τη µαχητικότητα και την προσφορά του Κωστή. Σίγουρα δεν ήταν µόνος. «Ήµασταν όλοι µαζί, µα θαρρείς πως αυτός ήταν όλοι».

Κατάφερνε µε το δικό του τρόπο να πείθει τους καταστηµατάρχες να δίνουν τα τρόφιµα και τον κόσµο να ενισχύει χρηµατικά (έκδοση και διακίνηση ηµερολογίου από το 1993). Πολλοί ήταν αυτοί που δούλεψαν για τη Σπλάντζια, την αγάπησαν, την είδαν ως αξία ζωής και ως κοµµάτι της ζωής τους: δάσκαλοι ανοίγουν και λειτουργούν την παιδική και εφηβική βιβλιοθήκη, καθηγητές οργανώνουν µαθήµατα ελληνικών σε µετανάστες, νοικοκυρές φτιάχνουν φαγητά και γλυκά, άνεργες οργανώνουν γιορτές…. χωρίς κανείς να νιώθει ότι είναι φιλάνθρωπος. Όλοι µιλούσαν για την αλληλεγγύη ως πρώτο βήµα αντίστασης.

Ο Κωστής έφυγε... Επιθυµία του ήταν τα «λεφτά να πάνε στην Σπλάντζια και όχι για στεφάνια». Έτσι, οι εξαθλιωµένοι, οι πρόσφυγες και οι µετανάστες δεν θα 'ναι µόνοι τους… θα υπάρχει πάντα γι’ αυτούς ο χώρος και οι άνθρωποι της Σπλάντζιας… ο χώρος του Κωστή.

Κική Ζαράγκα

_________________________________________________________________

O Κωστής λάτρευε τη ζωή και πολεμούσε τον θάνατο, κάθε είδους. Δεν τα πήγαινε βέβαια και πολύ καλά με την υγεία… Επεδίωκε τη φθορά, γιατί πολλά απ’ αυτά που έβλεπε κάθε μέρα δεν τ’ άντεχε και ήθελε να θαμπώσει την εικόνα.

Κάποιους απ’ αυτούς που βρίσκονται εδώ, μας δίδαξε τι σημαίνει να είσαι θεραπευτής, γιατί γιατροί υπάρχουν πολλοί… Στον καρκινοπαθή άρρωστο –άφηνε τα πρωτόκολλα να τα διαχειριστούν οι επιστήμονες– καθόταν στο κρεβάτι του, του αφιέρωνε χρόνο, του έπιανε το χέρι και του έλεγε δυο κουβέντες με απίστευτη τρυφερότητα και πολλά ψέματα με φοβερή πειστικότητα. Έτσι του έδινε ελπίδα, του έδινε ζωή.

Θα είμαστε πάντα μαζί στο «εδώ» και είμαι σίγουρη ότι στο «μετά» θα ξαναβρεθούμε όλοι μαζί γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι πίνοντας, καπνίζοντας, τρώγοντας και γελώντας…

Χριστίνα Κυδώνα

____________________________________________________________________

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου στο δικαστήριο της τουρκικής χούντας (Άγκυρα, 1988), επειδή ύψωσαν πανό αλληλεγγύης σε δικαζόμενους αντιστασιακούς. Από αριστερά προς τα δεξιά: Κωστής Νικηφοράκης, Νίκος Μπελαβίλας, Γιώργος Κουβίδης, Νίκος Γιαννόπουλος.

[Από το τεύχος 4 της «Αλάνας»]

Δείτε και το άρθρο Το νόημα της αλληλεγγύης στον «Ιό» της Ελευθεροτυπίας.